Poslednje ažurirano: 27/10/2025
Grčka zastava, poznata kao “Γαλανόλευκη” (Galanólefki) ili “Κυανόλευκη” (Kianólefki), nije samo tkanina koja vijori na vetru. Ona je svedočanstvo o borbi, veri i identitetu grčkog naroda. Sastoji se od devet horizontalnih pruga koje se naizmenično smenjuju u plavoj i beloj boji, sa belim krstom na plavom kvadratu u gornjem levom uglu.
Devet pruga – devet slogova slobode
Najprihvaćenije tumačenje devet pruga na zastavi odnosi se na devet slogova čuvenog pokliča iz vremena grčkog ustanka protiv Otomanskog carstva “Ελευθερία ή Θάνατος” (Sloboda ili smrt) . Ovaj moto je bio simbol otpora i želje za oslobođenjem. Postoji i verovanje da pruge predstavljaju devet muza iz grčke mitologije, zaštitnice umetnosti i nauke.
Plava i bela – boje mora, neba i čistoće
Boje grčke zastave imaju duboko simbolično značenje. Plava boja predstavlja more i nebo, dok bela simbolizuje čistoću borbe za slobodu . Ove boje su takođe povezane sa tradicionalnom nošnjom grčkih ostrva, posebno Specesa i Iosa, čiji su stanovnici igrali ključnu ulogu u borbi za nezavisnost.
Beli krst – simbol pravoslavne vere
Beli krst na plavom kvadratu u gornjem levom uglu zastave simbolizuje duboku povezanost Grčke sa pravoslavnom verom. Tokom otomanske vladavine, pravoslavna crkva je igrala ključnu ulogu u očuvanju grčkog identiteta, jezika i kulture. Krst na zastavi je podsetnik na tu neraskidivu vezu.
Istorijski razvoj zastave
Prva verzija savremene grčke zastave usvojena je 1822. godine tokom Prve nacionalne skupštine u Epidaurusu. Tada su usvojene tri varijante. Kopnena zastava sa belim krstom na plavoj pozadini, pomorska zastava sa devet pruga i krstom, i trgovačka zastava.
Tokom vremena, zastava je doživela nekoliko promena, posebno tokom perioda monarhije i vojne hunte. Današnja verzija, sa devet pruga i belim krstom, zvanično je usvojena 1978. godine kao jedina nacionalna zastava Grčke.
Zvanične proporcije grčke zastave su 2:3. Zastava se ističe na javnim institucijama, školama, ambasadama i tokom nacionalnih praznika. Postoje stroga pravila o njenom korišćenju, uključujući zabranu njenog korišćenja u komercijalne svrhe ili kao deo logotipa. Oštećene zastave se moraju zameniti i dostojanstveno uništiti.